Page 10 - กศน.อำเภอคำม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์ ( Best Practice )

ครามนั้นมาใช้ในการเตรียมน้ าย้อมสีคราม เมื่อได้น้ าย้อมสีน้ าเงินแล้ว น าเส้นพุ่งที่ต้องการย้อมสีน้ าเงินมาท า

การย้อม โดยกรรมวิธีการย้อมสีครามจะเป็นการย้อมเย็น โดยการน าเส้นไหมลงย้อมในน้ าย้อม แล้วใช้มือบีบ
ื่
นวดเส้นไหมเพอให้สีสามารถซึมเข้าได้ทั่วถึง การย้อมครามอาจจะต้องท าการย้อมซ้ า ๒-๓ ครั้งขึ้นอยู่การการ
ติดสีของครามและระดับความเข้มของสีที่ต้องการ
ี่
(๓) สีแดง เป็นสีที่ได้จากครั่ง วิธีการเตรียมน้ าย้อมสีแดงทมาจากครั่ง น าครั่งมาต าให้ละเอียด จากนั้นน าไปแช่
น้ านานประมาณ ๑ คืน ท าการกรองน้ าย้อมสีด้วยผ้าบาง ปริมาณครั่งที่ใช้ในการเตรียมน้ าย้อมประมาณ ๕
กิโลกรัมต่อน้ า ๒๐ ลิตรต่อเส้นไหม ๑ กิโลกรัม น าเส้นไหมที่เตรียมไว้มาท าการย้อม โดยเริ่มจากการการย้อม
เย็น เพื่อให้น้ าย้อมสีสามารถซึมเข้าไปในเส้นไหมได้อย่างทั่วถึง และสม่ าเสมอ ป้องกันการเกิดสีด่างบนเส้นไหม

เมื่อน้ าย้อมได้ซึมเข้าเส้นไหมจนทั่วแล้ว ก็ให้ยกหม้อต้มย้อมขึ้นตั้งบนเตาเพื่อเพิ่มความร้อนจนกระทั่งอุณหภูมิ
อยู่ที่ระดับ ๙๐-๙๕ องศาเซลเซียส ใช้เวลาประมาณ ๓๐ นาที หรือสังเกตได้จากการที่น้ าย้อมจะใส จากนั้น ให้
น าเส้นไหมที่ย้อมสีเรียบร้อยแล้วไปล้างน้ าสะอาด ๒-๓ ครั้ง แล้วท าการบีบน้ าให้แห้ง ท าการตามผึ่งให้แห้ง

(๔) สีเขียว เป็นสีที่ได้จากการใช้สี ๒ สี คือ สีเหลืองจากแก่นเข และสีน้ าเงินจากคราม น าเส้นพุ่งที่ต้องการจะ

่
ย้อมสีเขียวมาท าการย้อมสีเหลืองกอน และล้างสีส่วนเกินออกให้หมดก็จะได้เส้นไหมที่ย้อมสีเหลือง ให้น าเส้น
ไหมสีเหลืองที่เตรียมไว้ไปย้อมทับด้วยสีน้ าเงินก็จะท าให้เส้นที่ย้อมเป็นสีเขียว น าเส้นไหมที่ย้อมสีเสร็จเรียบร้อย
แล้วมาท าการล้างสีส่วนเกินออกให้หมด โดยล้างน้ า ๒-๓ ครั้ง จากนั้นบีบน้ าออก ท าการผึ่งตากแห้ง ซึ่งทุกครั้ง

จะต้องท าการกระตุกเส้นไหมให้เรียงกันเรียบร้อย